Starten als zelfstandige: verplichtingen voor uw sociale zekerheid

Wilt u starten als zelfstandige? Dan moet u een aantal administratieve formaliteiten voor uw sociale zekerheid vervullen. Zo moet u: 

Voordat u uw zelfstandige activiteit start, moet u aangesloten zijn bij een socialeverzekeringsfonds voor zelfstandigen naar keuze. Raadpleeg de lijst van sociaalverzekeringsfondsen op de pagina met een overzicht van socialeverzekeringsfondsen op de website van de RSVZ.

Doet u dit niet, dan stuurt het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) u een aanmaning die u 30 dagen de tijd geeft om alsnog aan te sluiten. Bent u na deze termijn van 30 dagen nog niet aangesloten bij een socialeverzekeringsfonds, dan wordt u automatisch lid van de Nationale Hulpkas.

Sluit u zich niet tijdig aan, dan riskeert u een administratieve boete.

Richt u een vennootschap op? Dan moet die (ook al bent u zelf al aangesloten) ook aangesloten worden binnen de drie maanden na de oprichting van de vennootschap.

Als zelfstandige betaalt u sociale bijdragen. Daardoor bouwt u sociale rechten (pensioen, ziekteverzekering, …) op. 

Hoeveel?

Uw sociale bijdragen zijn een bepaald percentage van uw netto-belastbaar beroepsinkomen als zelfstandige van het jaar waarin u bijdragen betaalt. Er is een minimumbijdrage.

Op het moment van de bijdragebetaling zijn die inkomsten nog niet gekend. Daarom gebeurt de berekening in twee fasen:

  • In het bijdragejaar zelf betaalt u voorlopige bijdragen op basis van uw inkomen van drie jaar voordien.
  • Als uw inkomen van het bijdragejaar gekend is, regulariseert uw socialeverzekeringsfonds uw voorlopige bijdragen tot definitieve bijdragen, wat inhoudt dat u ofwel moet bijbetalen ofwel geld terugkrijgt.

Sommige categorieën zelfstandigen (zelfstandigen in bijberoep, gepensioneerden, studenten, starters, …) betalen lagere en soms zelfs geen bijdragen, als hun inkomsten beperkt blijven. 

Wanneer en aan wie?

Elk kwartaal betaalt u de bijdragen aan het socialeverzekeringsfonds. Daarbovenop komt nog een vergoeding voor administratiekosten.

Vennootschappen betalen een jaarlijkse bijdrage die bestemd is voor het sociaal statuut voor zelfstandigen.

Als zelfstandige bent u verplicht om aan te sluiten bij een ziekenfonds, op het ogenblik dat u zich aansluit bij een socialeverzekeringsfonds. Raadpleeg een overzicht van de ziekenfondsen op de website van het RIZIV. Aansluiting geeft u recht op ziekte- en invaliditeitsverzekering. Vindt hierover meer informatie op de website van het RIZIV.

Verandert er iets aan uw werksituatie (u wordt bijvoorbeeld zelfstandige in bijberoep in plaats van voltijds zelfstandige) of in uw gezinssituatie (u gaat bijvoorbeeld scheiden)? Dan bent u verplicht om dat te melden aan uw socialeverzekeringsfonds.

Voor meer informatie over het sociaal statuut van zelfstandigen, raadpleegt u:

Voor meer info over de andere administratieve formaliteiten bij de start als zelfstandige (zoals inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen, fiscale verplichtingen, werknemers in dienst nemen, …) kunt u terecht op:

Meer info over de voorwaarden om als zelfstandige aan de slag te gaan in België vindt u op de pagina Zelfstandige worden in België van de website van de FOD Economie.

Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ)