Specifieke maatregelen tegen sociale fraude
De Belgische wetgever heeft voor een aantal specifieke activiteiten bijzondere maatregelen ingevoerd in het kader van de strijd tegen de sociale fraude. Het gaat om werken in onroerende staat en bepaalde activiteiten in de vleessector en de bewakingssector.
Binnen dat kader verplicht de RSZ ondernemingen en/of personen die een van de hiervoor genoemde activiteiten uitvoeren om de volgende maatregelen na te leven:
- Inhoudingsplicht op facturen
- Aangifte van werken
- Aanwezigheidsregistratie Checkinatwork
- Aanwezigheidsregistratie Check In and Out at Work
Een aannemer kan sociale schulden hebben bij de RSZ of fiscale schulden bij de FOD Financiën. Als dat het geval is, mag u als opdrachtgever de factuur niet volledig aan de aannemer betalen. U moet dan een deel inhouden en doorstorten aan de RSZ en/of de FOD Financiën.
Wat is inhoudingsplicht?
Opdrachtgevers, aannemers en onderaannemers die de activiteiten laten uitvoeren die hieronder beschreven zijn, moeten nagaan of hun (onder)aannemers sociale of fiscale schulden hebben. Is dat het geval, dan moeten zij een bepaald percentage van het factuurbedrag inhouden en doorstorten aan de RSZ (voor sociale schulden) of de FOD Financiën (voor fiscale schulden). U kunt nagaan of de hierboven bedoelde (onder)aannemers sociale of fiscale schulden hebben op de website CheckInhoudingsplicht.
Welke activiteiten vallen onder de inhoudingsplicht?
De reglementering over de inhoudingsplicht op facturen heeft betrekking op:
- Werken in onroerende staat (art.30bis van de wet van 27 juni 1969), met uitzondering van bepaalde activiteiten uit de land-, tuin- en bosbouw die expliciet worden uitgesloten van het toepassingsgebied.
- De levering van stortklaar beton als bedoeld in artikel 1, a, vijfde lid, achtentwintigste streepje van het koninklijk besluit van 4 maart 1975 tot oprichting en tot vaststelling van de benaming en van de bevoegdheid van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en tot vaststelling van het aantal leden ervan.
- Werken die vallen onder het Paritair Comité voor de bewakings- en/of toezichtdiensten (art. 30ter van de wet van 27 juni 1969 – koninklijk besluit van 17 juli 2013).
- Werken in de vleessector (art. 30ter van de wet van 27 juni 1969 – koninklijk besluit van 22 oktober 2013).
Sociale schulden bij de RSZ
Als de aannemer sociale schulden heeft, moet de opdrachtgever 35% van het factuurbedrag inhouden en doorstorten aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (op rekeningnummer BE76 6790 0001 9295 met BIC: PCHQBEBB).
Fiscale schulden bij de FOD Financiën
Als de aannemer fiscale schulden heeft, moet de opdrachtgever 15% van het factuurbedrag inhouden en doorstorten aan de FOD Financiën (op rekeningnummer BE33 6792 0023 2046 met BIC: PCHQBEBB).
Met de Aangifte van werken kunt u de uitvoering van werken in onroerende staat melden aan de RSZ en de betrokken inspectiediensten.
Welke werken moet u aangeven?
Voor werken in onroerende staat en de levering van stortklaar beton (30bis) moet u aangifte doen van:
- elke overeenkomst ‘opdrachtgever – aannemer’ vanaf 5.000 euro (zonder btw) met minstens 1 onderaannemer;
- elke overeenkomst ‘opdrachtgever – aannemer’ vanaf 30.000 euro (zonder btw) met of zonder onderaannemer;
- werken die gevaarlijk zijn door de aanwezigheid van asbest.
Een aangifte moet ook gebeuren voor werken die vallen onder het paritair comité voor bewakings- en/of toezichtsdiensten en voor sommige activiteiten van de vleessector (30ter).
Wanneer moet de aangifte gebeuren?
De aangifte moet gedaan worden voor het begin van de werken.
Wanneer het gaat om werken op een tijdelijke of mobiele bouwplaats of asbestverwijderingswerken, moet de aangifte tenminste 15 kalenderdagen voor de aanvang van de werken gebeuren.
U vindt de toegang tot de onlinedienst Aangifte van werken op de pagina Aangifte van werken van het portaal van de Sociale zekerheid. Kies daar in de rechterkolom de knop die voor u van toepassing is.
‘Checkinatwork’ is een online platform dat de RSZ ter beschikking stelt om te garanderen dat werkgevers hun werkkrachten op een correcte manier registreren.
Wat is Checkinatwork?
Checkinatwork is de onlinedienst voor de aanwezigheidsregistratie bij de levering van stortklaar beton en activiteiten die behoren tot de vleessector en voor werken in onroerende staat, met uitzondering van bepaalde activiteiten uit de land- , tuin- en bosbouw die expliciet worden uitgesloten van het toepassingsgebied. Het gaat om de registratie van:
- Iedereen die werken in onroerende staat uitvoert op een werkplaats waarvan de totale kost gelijk is aan of hoger is dan 800.000 euro
- Iedereen die activiteiten uitvoert in verband met vleesbereidingen of vleesproducten en het slachten of uitsnijden van hoefdieren, gevogelte en konijnen in bedrijven onderworpen aan de erkenning (erkenningen, toelatingen en voorafgaande registraties) van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV)
Via Checkinatwork registreren werkgevers en aannemers de aanwezigheid van hun eigen werknemers, van hun onderaannemers en van hun zelfstandige onderaannemers. De werknemers of zelfstandige onderaannemers kunnen zich ook zelf in het systeem aanmelden.
De registratie moet dagelijks gebeuren, en wel vóór de persoon die de werken uitvoert aan het werk gaat.
De werkplaatsen die vallen onder de verplichte aanwezigheidsregistratie via Checkinatwork moeten aangegeven zijn in de Aangifte van werken.
‘Check In and Out at Work' is de onlinedienst van de RSZ voor het registreren van aanwezigheden op het werk, in bepaalde sectoren. Voorlopig gebruikt u de onlinedienst voor schoonmaakactiviteiten.
Wat is Check In and Out at Work?
Sinds 1 september 2024 is de registratie van het begin en het einde van activiteiten en rustpauzes verplicht voor elke werknemer die bepaalde schoonmaakactiviteiten uitvoert. Het gaat enkel om ‘activiteiten die als doel hebben een onroerend goed schoon te maken voor rekening van een derde partij’ en waarvan de aangifte onderworpen is aan de voorwaarden van de drempelbedragen die gelden voor alle werken van het type ‘onroerende staat’, namelijk:
- € 30.000 zonder onderaannemer;
- € 5.000 met 1 onderaannemer;
- geen bedrag voor 2 of meer onderaannemers. Bijgevolg wordt de registratie verplicht wanneer een Aangifte van werken vereist is.
Werknemers, zelfstandigen, uitzendkrachten en stagiairs registreren zelf hun aanwezigheid op de werkplek, in realtime. Als werkgever kunt u de registratie niet doen. U moet wel registratiemiddelen ter beschikking stellen. U hebt de keuze uit verschillende kanalen, en u mag er ook meerdere combineren.
Er zijn twee soorten registraties: in en out. De registratie ‘in’ moet worden gedaan wanneer de persoon die het werk uitvoert het werk begint. De registratie ‘out’ moet gebeuren aan het einde van de activiteit. Ook rustpauzes moeten geregistreerd worden.
Als werkgever kunt u de registraties van uw eigen medewerkers en die van uw onderaannemers raadplegen. U hebt toegang tot de onlinedienst ‘Check In and Out at Work’ op de pagina Check In and Out at Work op het portaal van de Sociale Zekerheid, via de knop in de rechterkolom.
Naast het raadplegen van registraties, kunt u ook een fout in een registratie melden. Neem binnen de 30 dagen na de registratiedatum contact op met de RSZ om een wijziging aan te vragen. U moet de nodige bewijsstukken leveren.
Toegang tot Check In and Out at work
Om als onderneming toegang te krijgen tot de beveiligde onlinedienst Check In and Out at Work moet uw onderneming geregistreerd zijn bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen.
Daarnaast dient u over een erkende digitale sleutel te beschikken. De mogelijkheden zijn itsme, eIDAS of e-mail TOTP.
Hieronder lichten we de digitale sleutels toe:
- itsme: als u een Belgische elektronische identiteitskaart (eID) heeft, kunt u deze digitale sleutel gebruiken. Meer informatie op de itsme-pagina van de website van het CSAM-Helpcentrum.
- eIDAS: als u geen Belgische identiteitskaart heeft, maar wel een ander erkend Europees elektronisch identificatiemiddel, kunt u deze digitale sleutel gebruiken. Om te weten of dit elektronisch identificatiemiddel in aanmerking komt, kiest u bij de aanmelding ‘Aanmelden met Europees erkend inlogmiddel’. U krijgt dan een overzicht van de landen die een actief elektronisch identificatiemiddel hebben.
Wanneer u voor het eerst wil aanmelden bij eIDAS, heeft u een Europees elektronisch identificatiemiddel, een e-mailadres en een telefoonnummer nodig. Indien er geen INSZ-nummer gekend is, zal er een nummer aangemaakt worden. Meer informatie op de eIDAS-pagina van de website van het CSAM-Helpcentrum. - e-Mail TOTP: ondersteunt uw land de digitale sleutels itsme of eIDAS niet en/of beschikt u niet over een Belgisch nationaal identificatienummer (bis-nummer), dan moet u een afspraak maken voor een videogesprek met Sigedis, de partner van de instellingen voor sociale zekerheid met betrekking tot persoonsidentificatie. Die afspraak maakt u op de belgianID-website. Via controle van een aantal documenten gaat Sigedis na of u reeds over een bis-nummer beschikt. Indien nodig, wordt er een nummer aangemaakt. Via het videogesprek helpt Sigedis u om een digitale sleutel te krijgen.
Met uw KBO-nummer, bis-nummer en digitale sleutel kunt u inloggen op CSAM, waarbij u als wettelijk vertegenwoordiger de toegangen bepaalt. Als hoofdtoegangsbeheerder bepaalt u welke medewerkers toegang hebben tot de applicatie en kunt u ook medewerkers als lokale toegangsbeheerder aanduiden. Zodra deze stap is genomen, kunnen u en uw medewerkers inloggen op de beveiligde toepassing Check In and Out at Work op de portaalsite van de sociale zekerheid.