Langetermijnzorg

Het gaat met name om:

• integratietegemoetkoming (IT): federale sociale bijstand voor personen met een handicap ter compensatie van de extra kosten die voortvloeien uit het gebrek aan of de vermindering van de zelfredzaamheid;
• de uitkering ‘hulp van derden’ voorzien in de federale verplichte uitkeringsverzekering;
• tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) in het Waalse Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap: toeslag voor personen met een handicap ter compensatie van de extra kosten die voortvloeien uit het gebrek aan of de vermindering van de zelfredzaamheid;
• uitkeringen die door het Vlaamse sociale beschermingsstelsel (Vlaamse Sociale Bescherming) worden verstrekt;
  • zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden: niet-medische hulp en bijstand van niet-medische aard door derden aan een persoon met een beperkte autonomie in een residentiële, semi-residentiële of ambulante omgeving;
  • zorgbudget voor mensen met een handicap: de toelage die wordt toegekend aan personen met een erkende handicap en een beperkte behoefte aan bijstand. Het budget kan vrij worden gebruikt voor hulpbehoeften: thuiszorg, dagopvang, begeleiding, aankoop van dienstencheques, gemeenschapszorg;
  • zorgbudget voor ouderen met een zorgnood: tegemoetkoming in de extra kosten door gebrek aan of vermindering van de zelfredzaamheid. Dit budget vervangt de THAB voor personen die in het Vlaamse Gewest wonen;
• budget voor persoonlijke bijstand aan personen met een handicap, voorzien door het Waalse stelsel van sociale bescherming;
• prestaties die worden verleend door de sociale bescherming van elk van de gefedereerde entiteiten voor ouderen en personen met een geestelijke of lichamelijke handicap (bv. opvang en huisvesting in rusthuizen, dagverblijven, verblijf in psychiatrische verzorgingstehuizen enzovoort).

Verplichte federale verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen

Om in aanmerking te komen voor een forfaitaire tegemoetkoming ‘hulp van derden’ gelden de volgende voorwaarden:

• u bent reeds meer dan drie maanden arbeidsongeschikt erkend als werknemer of zelfstandige op niveau van de ziekte-en invaliditeitsverzekering;
• u toont een minimumverlies aan zelfredzaamheid aan waardoor u bepaalde dagelijkse taken niet meer zonder hulp van een derde kan uitvoeren;
• u verblijft niet in een rust-of verzorgingstehuis.

Integratietegemoetkoming

Om het dagelijks leven van een persoon met een handicap te verbeteren, zijn vaak dure aanpassingen noodzakelijk (zoals een gemotoriseerde rolstoel, ergonomisch keukengerei of speciale uitrusting voor de badkamer). Om deze extra kosten te helpen dragen, kunt u een integratietegemoetkoming (IT) aanvragen als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• uw handicap is vastgesteld door een erkende controlearts;
• uw inkomen en dat van uw partner liggen niet hoger dan een bepaald maximum;
• u bent minstens 21 jaar oud en niet ouder dan 65;
• u bent ingeschreven in het bevolkingsregister;
• u hebt uw verblijfplaats in België en verblijft daar ook daadwerkelijk.

Meer informatie over de integratietegemoetkoming vindt u op de pagina Integratietegemoetkoming van het portaal van de sociale zekerheid.

Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden

Bent u 65 jaar of ouder en hebt u moeite met uw dagelijkse activiteiten, dan hebt u mogelijk recht op een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB). Deze uitkering is identiek aan de integratietegemoetkoming, maar is bedoeld voor personen van 65 jaar en ouder. U kunt de uitkering ten vroegste aanvragen op de dag van uw 65ste verjaardag. Naast deze leeftijdseis moet ook aan de volgende criteria worden voldaan:

• u woont in Wallonië, Brussel of de Duitstalige Gemeenschap en verblijft daar ook daadwerkelijk;
• uw handicap wordt erkend door een erkende controlearts;
• uw inkomen en dat van uw partner overschrijdt bepaalde grenzen niet;
• u staat ingeschreven in het bevolkingsregister.

Meer informatie vindt u op de pagina Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden van het portaal van de sociale zekerheid en op de website van de Vlaamse sociale bescherming.

De Vlaamse Sociale Bescherming in het Vlaamse Gewest

De Vlaamse sociale bescherming is een pakket van tegemoetkomingen en financieringssystemen in de langdurige zorg binnen de Vlaamse Gemeenschap.

Aan elke verzekerde wordt een bijdrage gevraagd. Daarmee worden de zorgbudgetten en de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden betaald.

Om van deze bescherming gebruik te kunnen maken, moet de verzekerde minimaal 5 jaar in het Vlaamse Gewest of het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen op het moment van de aanvraag. Brusselaars zijn echter niet verplicht zich aan te sluiten. De begunstigde moet daarnaast, afhankelijk van de tegemoetkoming, een erkende handicap hebben, minimaal 65 jaar zijn of verminderd zelfredzaam zijn (vanaf 7 punten op de schaal van zelfredzaamheid). De medische onderzoeken met betrekking tot de toewijzing van de tegemoetkoming aan bejaarden worden momenteel nog op federaal niveau uitgevoerd.

Meer informatie vindt u op de website van de Vlaamse sociale bescherming.

Sociale bescherming in het Waalse Gewest

Om in aanmerking te komen voor de Waalse sociale bescherming (verstrekkingen), moet u op het grondgebied van het Franstalige Waalse Gewest wonen. Om te kunnen profiteren van het budget voor persoonlijke hulpverlening aan mensen met een handicap, moet u aan verschillende criteria voldoen:

• de Belgische nationaliteit hebben of worden gelijkgesteld met een persoon met de Belgische nationaliteit of gedurende 5 jaar onafgebroken in België hebben verbleven;
• gevestigd zijn op het grondgebied van Franstalig Wallonië (d.w.z. in een van de Waalse gemeenten met uitzondering van de 9 gemeenten van de Duitstalige Gemeenschap);
• minder dan 65 jaar zijn wanneer u uw eerste verzoek om bijstand indient;
• een handicap hebben.

Meer informatie vindt u op de website van de Waalse sociale bescherming (in het Frans).

Brusselse sociale bescherming in het tweetalig Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Om voor de Brusselse sociale bescherming in aanmerking te komen, moet u op het grondgebied van het tweetalige Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen.

Meer informatie vindt u op de website van de Brusselse sociale bescherming.

Sociale bescherming in de Duitstalige Gemeenschap

Om voor het budget voor persoonlijke hulpverlening aan mensen met een handicap in aanmerking te komen in de Duitstalige Gemeenschap, moet u aan verschillende criteria voldoen:

• de Belgische nationaliteit hebben of worden gelijkgesteld met een persoon met de Belgische nationaliteit of gedurende 5 jaar onafgebroken in België hebben verbleven;
• gevestigd zijn op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap;
• onder de 65 jaar zijn wanneer u uw eerste verzoek om assistentie indient;
• een handicap hebben.

Meer informatie vindt u op de website van de Duitstalige gemeenschap (in het Duits).

Verplichte federale verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen

U vraagt de forfaitaire tegemoetkoming aan bij het ziekenfonds. In België betalen de ziekenfondsen de uitkeringen voor geneeskundige zorgen. Meer informatie over aansluiten bij een ziekenfonds, vindt u op de pagina over de aansluiting bij eenmutualiteit op de website van het RIZIV.

U krijgt een eventuele uitkering vanaf de vierde maand arbeidsongeschiktheid. De adviserende arts van het ziekenfonds beoordeelt uw mate van verlies aan zelfredzaamheid.

De forfaitaire tegemoetkoming wordt samen met de uitkering voor arbeidsongeschiktheid door het ziekenfonds betaald.

Integratietegemoetkoming

Vraag uw integratietegemoetkoming rechtstreeks aan via de pagina Integratietegemoetkoming op de website van de Algemene Directie Personen met een handicap (FOD Sociale Zekerheid).

De mate van zelfredzaamheid wordt doorgaans vastgesteld tijdens een medisch onderzoek. Op basis hiervan wordt het bedrag van de tegemoetkoming waarop u recht hebt berekend. De uitkering kan gecombineerd worden met een inkomensvervangende tegemoetkoming. Voor de berekening van de bijdrage wordt rekening gehouden met het inkomen van de betrokkene en diens partner wanneer zij een gezin vormen.

Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden

Vraag de tegemoetkoming rechtstreeks aan via de pagina Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden op de website van de Algemene Directie Personen met een handicap (FOD Sociale Zekerheid).

De mate van zelfredzaamheid wordt meestal vastgesteld aan de hand van een medisch onderzoek. Op basis daarvan wordt het bedrag van de tegemoetkoming berekend waarop u aanspraak kunt maken. Voor het vaststellen van de tegemoetkoming wordt rekening gehouden met het inkomen van de aanvrager en diens partner wanneer zij een gezin vormen.

Personen die in Wallonië (tot 31/12/2020) of Brussel wonen, moeten altijd een uitkering voor hulp aan bejaarden aanvragen bij de FOD Sociale Zekerheid.

De Duitstalige Gemeenschap is sinds 2016 bevoegd voor de THAB. Het financiert de THAB, maar de administratieve procedure wordt nog steeds uitgevoerd zoals voorheen door de FOD Sociale Zekerheid.

De Vlaamse Sociale Bescherming

Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden

Mensen die zwaar zorgbehoevend zijn, en waarvan bekend is dat ze sterk afhankelijk zijn van thuiszorg, krijgen een zorgbudget, net als ouderen die in een verpleeg- of psychiatrisch verzorgingshuis verblijven. Vraag de tegemoetkoming online aan, via de pagina Zorgbudgetpagina voor zwaar zorgbehoevenden op de website van de Vlaamse sociale bescherming.

Het zorgbudget voor personen met een handicap

Het zorgbudget voor mensen met een handicap, ook wel het basisbijstandsbudget (BOB) genoemd, is een Vlaamse tegemoetkoming die wordt toegekend aan mensen met een erkende handicap en een beperkte hulpbehoefte. Dit bedrag kan vrij gebruikt worden voor hulpbehoeften: thuiszorg, dagopvang, ondersteuning, aankoop dienstencheques, lokale zorg, enz. Dit budget wordt automatisch toegekend. Een aanvraag is niet nodig.

Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood

Het zorgbudget voor ouderen (65-plussers) met een zorgnood hangt af van het inkomen en de ernst van de zorgnood. Meer informatie vindt u op de pagina Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood op de website van de Vlaamse sociale bescherming.

Waalse sociale bescherming

Meer informatie over de tegemoetkomingen en aanvraaprocedures voor langdurige zorg in het Waalse Gewest, vindt u op de website van de Waalse sociale bescherming.

Brusselse sociale bescherming

Meer informatie over de tegemoetkomingen en aanvraagprocedures voor langdurige zorg in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, vindt u op de website Iriscare.

Sociale bescherming in de Duitstalige Gemeenschap

Meer informatie over de tegemoetkomingen en aanvraagprocedures voor langdurige zorg in de Duitstalige Gemeenschap, vindt u op de website van de Duitstalige Gemeenschap.

Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid

Directie-generaal Personen met een Handicap

• Adres: Kruidtuinlaan 50 bus 150 - 1000 Brussel
• Telefoon:
  • 0800 98 799
  • Vanuit het buitenland: +32 (0)2 528 69 99
• Website: handicap.belgium.be

Vlaamse sociale bescherming

Raadpleeg het Overzicht van zorgkassen voor de sociale bescherming in Vlaanderen

Sociale bescherming in Wallonië

Raadpleeg het Overzicht van Waalse verzekeringsmaatschappijen voor de sociale bescherming in Wallonië (in het Frans)

Sociale bescherming in Brussel

Raadpleeg het Overzicht van Brusselse verzekeringsmaatschappijen voor de sociale bescherming in Brussel

Sociale bescherming in de Duitstalige gemeenschap

Ministerium der Deutschsprachigen Gemeinschaft

• Adres: Gospertstrasse 1 - 4700 Eupen
• Telefoon: +32 (0)87 59 63 00
• Website: ostbelgienlive.be (in het Duits)